Nguồn gốc đất và diễn biến:
Nguồn gốc đất hoang nhà nước quản lý, nằm phía sau hậu đất gia đình ông Nguyễn Văn Quân và bà Nguyễn Thị Lợi (ông Quân là anh ruột bà Lợi). Phần đất tranh chấp nằm phía bắc kênh Bộ Đội đến kênh ranh Hải Hưng diện tích thực tế hiện nay 34.373m2, gồm các thửa: 41A, 41B, 41C, 41D, 41E và 41H, tờ bản đồ số 07, xã Tân Lập, huyện Tân Thạnh có diễn biến như sau:
Năm 1988, Nhà nước có chủ trương khai hoang vùng đất phía bắc kênh Bộ Đội đến kênh ranh Hải Hưng, UBND xã Tân Lập đã tổ chức đào kênh 2000 bắc, các hộ dân không có đất thì làm đơn xin đất và phải nộp tiền đào kênh để được giao đất. Hoàn cảnh bà Nguyễn Thị Lợi rất khó khăn không có đất sản xuất, nên bà Lợi làm đơn xin đất để cất nhà ở trên bờ kênh và đất sản xuất, được UBND xã Tân Lập đồng ý giao đất nhưng không có đo đạc và không có quyết định, bà Lợi đã đóng tiền đào kênh, với số tiền là 86.800 đồng theo phiếu thu số 25 ngày 17/11/1988 cho UBND xã Tân Lập và bà Lợi tiến hành san lấp đất đấp nền nhà phía Bắc bờ kênh 2000, năm 1990 bà Nguyễn Thị Lợi đã cất nhà ở.
Năm 1991, bà Nguyễn Thị Lợi tiến hành khai hoang phần đất phía sau nhà đến kênh Bộ Đội để sản xuất lúa 01 vụ, diện tích 7.216m2, thửa 299 (phần đất này không có tranh chấp với ông Nguyễn Văn Quân).
Năm 1992, bà Lợi khai hoang tiếp phần đất phía Bắc kênh Bộ Đội về hướng kênh ranh Hải Hưng diện tích 5.030m2, thuộc thửa 41H, để trồng lúa. Năm 1993, bà Lợi tiếp tục khai phá phần đất diện tích thực tế hiện nay là 22.836m2 gồm các thửa 41B, 41C, 41D và 41E. Năm 1994, bà Lợi tiếp tục khai phá phần đất còn lại diện tích 6.507m2, thuộc thửa 41A. Như vậy, bà Nguyễn Thị Lợi tranh chấp với ông Nguyễn Văn Quân diện tích là 34.373m2 thuộc các thửa 41A, 41B, 41C, 41D, 41E, 41H tờ bản đồ số 07. Do điều kiện kinh tế có hạn nhưng bà Lợi khai hoang nhiều diện tích đất để trồng lúa, khi đó đất còn nhiều phèn, kênh mương còn ít, sản xuất không hiệu quả, năng suất thấp liên tục bị thua lỗ, không có vốn đầu tư tiếp. Ngày 02/7/1997, bà Nguyễn Thị Lợi lập giấy tay sang nhượng cho ông Phan Văn Nhàn phần đất khoảng 5.000m2, diện tích thực tế hiện nay là 5.030m2 thuộc thửa 41H, với số vàng là 10 chỉ, vàng 24K. Phần diện tích còn lại 29.343m2 bà Lợi sử dụng sản xuất canh tác lúa.
Ngày 10/10/1998, bà Lợi cầm cố cho ông Nguyễn Văn Toán, ngụ xã Nhơn Ninh diện tích đất là 17.575m2 gồm các thửa 41C, 41D, 41E với số vàng là 20 chỉ, vàng 24Kara, thời gian cầm đất là 03 năm, đến thời hạn bà Lợi không có khả năng chuộc lại đất. Ngày 11/11/2002, bà Lợi và ông Toán tiếp tục làm giấy hợp đồng cầm đất, thời hạn là 07 năm (2002 – 2009). Cùng năm 2002 ông Toán chuyển sang trồng tràm, thời điểm này ông Nguyễn Văn Quân không có khiếu nại. Năm 2012, bà Lợi tiếp tục cho ông Nguyễn Văn Lộc người tại địa phương thuê mướn sử dụng, với số vàng là 30 chỉ vàng 24Kara, thời hạn là 04 năm (từ năm 2012 đến 2016).
Theo ông Nguyễn Văn Quân (chồng bà Lê Thị Ba) trình bày: Gia đình ông Quân mượn đất trồng tràm và đã tiến hành khai dỡ đất hoang sạ tràm từ năm 1977 đến năn 1979 mới xong phần diện 34.373m2 (không có giấy tờ). Năm 1981, tràm bị cháy gia đình ông Quân có trồng tràm dặm tỉa lại. Năm 1990, ông Quân bán tràm cho ông Nguyễn Văn Danh và sau đó có bán tràm cho ông Nguyễn Văn Phước dân tại địa phương. Sau khi bán tràm, ông Quân không có chăm sóc và trồng tràm dặm tỉa lại. Năm 1995, ông Nguyễn Văn Quân đến UBND xã Tân Lập để kê khai đăng ký phần diện tích đất trên nhưng không được. Năm 2008, khi ông Nguyễn Văn Toán thu hoạch tràm thì ông Quân tranh cản cho rằng là đất của mình và làm đơn khiếu nại.
Quá trình giải quyết:
Ngày 02/01/2009 UBND xã Tân Lập mời các bên tranh chấp đến để hòa giải, nhưng kết quả không thành.
Ngày 06/9/2012, UBND huyện Tân Thạnh ban hành Quyết định số 3374/QĐ-UBND nội dung: “Bác đơn khiếu nại của ông Nguyễn Văn Quân diện tích đất đo đạc thực tế hiện nay là 34.373m2 thuộc các thửa 41A, 41B, 41C, 41D, 41E, 41H, tờ bản đồ số 07, xã Tân Lập, huyện Tân Thạnh. Lý do: Căn cứ điều 5 và khoản 11 điều 38 Luật đất đai năm 2003 quy định “đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu; Đất trồng rừng không được sử dụng trong thời hạn hai mươi bốn tháng liền Nhà nước quản lý.
Công nhận quyền sử dụng đất cho bà Nguyễn Thị Lợi diện tích 24.082m2 thuộc các thửa 41A, 41C, 41D và 41E, tờ bản đồ số 07, tọa lạc xã Tân Lập.
Công nhận quyền sử dụng đất cho ông Phan Văn Nhàn diện tích 5.030m2 thuộc thửa 41H, tờ bản đồ số 07, tọa lạc xã Tân Lập.
Phần diện tích đất còn lại 5.261m2 thuộc thửa 41B giao cho UBND xã Tân Lập quản lý trong trường hợp ông Quân và ông Tân có nhu cầu sử dụng thì làm đơn xin đất, UBND xã họp Hội đồng xem xét tình hình cụ thể của các hộ đề nghị UBND huyện lập hồ sơ giao đất theo quy định của pháp luật”.
Cùng năm 2012, ông Quân chết. Vợ là bà Lê Thị Ba tiếp tục khiếu nại.
Ngày 11/11/2013, UBND tỉnh ban hành Công văn số 4104/UBND-NCTCD chỉ đạo UBND huyện Tân Thạnh như sau:
“Thu hồi quyết định số 3374/QĐ.UBND ngày 06/9/2012 của UBND huyện Tân Thạnh. Lý do: UBND huyện Tân Thạnh căn cứ khoản 11, Điều 38 Luật đất đai để giải quyết khiếu nại của bà Lê Thị Ba là không phù hợp với nội dung và trình tự giải quyết.
UBND huyện Tân Thạnh giải quyết lại việc tranh chấp theo hướng: Bác đơn khiếu nại của bà Lê Thị Ba (ủy quyền cho con là ông Nguyễn Thanh Hùng), ngụ xã Tân Lập. Lý do: Đất bà Nguyễn Thị Lợi khai dỡ sử dụng từ năm 1992 cho đến nay.
Công nhận quyền sử dụng đất cho bà Nguyễn Thị Lợi diện tích 24.082m2 thuộc các thửa 41A, 41C, 41D và 41E, tờ bản đồ số 07, tọa lạc xã Tân Lập.
Công nhận quyền sử dụng đất cho ông Phan Văn Nhàn diện tích 5.030m2 thuộc thửa 41H, tờ bản đồ số 07, tọa lạc xã Tân Lập. Lý do: Đất bà Nguyễn Thị Lợi khai hoang sử dụng đến năm 1997, chuyển nhượng cho ông Phan Văn Nhàn trực tiếp sử dụng cho đến nay.
Giao UBND xã Tân Lập quản lý phần đất còn lại diện tích 5.261m2 thửa 41B, tờ bản đồ số 07”.
Ngày 26/02/2014, UBND huyện Tân Thạnh ban hành Quyết định số 535/QĐ-UBND nội dung thu hồi Quyết định số 3374/QĐ-UBND ngày 06/9/2012 của chủ tịch UBND huyện.
Ngày 26/02/2014, UBND huyện Tân Thạnh ban hành Quyết định số 536/QĐ-UBND với nội dung: “Bác đơn của bà Lê Thị Ba (vợ ông Nguyễn Văn Quân) ủy quyền cho con là ông Nguyễn Thanh Hùng, cư ngụ xã Tân Lập. Lý do: Phần đất bà Ba khiếu nại từ năm 1990 gia đình bà không sử dụng, năm 1992 bà Nguyễn Thị Lợi khai dỡ sử dụng đến nay.
Công nhận quyền sử dụng đất cho bà Nguyễn Thị Lợi diện tích 24.082m2 thuộc các thửa 41A, 41C, 41D và 41E, tờ bản đồ số 07, tọa lạc xã Tân Lập.
Công nhận quyền sử dụng đất cho ông Phan Văn Nhàn diện tích 5.030m2 thuộc thửa 41H, tờ bản đồ số 07, tọa lạc xã Tân Lập theo bản trích đo do phòng Tài nguyên và môi trường lập ngày 18/5/2009. Lý do: Đất bà Nguyễn Thị Lợi khai hoang sử dụng, năm 1997 chuyển nhượng cho ông Phan Văn Nhàn trực tiếp sử dụng cho đến nay.
Phần đất còn lại diện tích 5.941m2 thuộc các thửa 41B, diện tích 5.261m2 và thửa 41G, diện tích 680m2, tờ bản đồ số 07 giao cho UBND xã Tân Lập quản lý. Trong trường hợp bà Ba, bà Lợi và ông Tân có nhu cầu sử dụng thì làm đơn xin đất, UBND xã họp hội đồng xem xét tình hình cụ thể của các hộ đề nghị UBND huyện lập hồ sơ giao đất theo quy định của pháp luật”.
Bà Ba nhận quyết định của UBND huyện và khiếu nại đến tỉnh.
Căn cứ pháp lý:
Căn cứ Điều 4 Luật Đất đai ngày 29 tháng 11 năm 2013;
Căn cứ Điều 91 Nghị định số 43/2014/NĐ.CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ về thi hành Luật Đất đai quy định căn cứ để giải quyết tranh chấp đất đai trong trường hợp các bên tranh chấp không có giấy tờ về quyền sử dụng đất;
Ngày 23/9/2014, UBND tỉnh Long An ban hành quyết định số 3139/QĐ-UBND về việc giải quyết tranh chấp giữa bà Lê Thị Ba với bà Nguyễn Thị Lợi, đất tọa lạc xã Tân Lập, huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An, nội dung:
Giữ nguyên Quyết định số 536/QĐ-UBND ngày 26/02/2014 của UBND huyện Tân Thạnh về việc giải quyết tranh chấp giữa bà Lê Thị Ba với bà Nguyễn Thị Lợi, đất tọa lạc xã Tân Lập, huyện Tân Thạnh là đúng quy định của pháp luật.
Bác đơn khiếu nại của bà Lê Thị Ba (ủy quyền cho con là ông Nguyễn Thanh Hùng). Lý do: Đất bà Nguyễn Thị Lợi khai dỡ sử dụng từ năm 1992 đến nay.
Đây là quyết định giải quyết khiếu nại lần hai, nếu bà không đồng ý với quyết định này thì có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật Tố tụng hành chính.